Op geregelde tijden publiceren Europese commissarissen Wit- en Groenboeken. We herinneren ons nog wel het befaamde, tot 2010 werkzame, Witboek van de Portugese commissaris Loyola de Palacio die ons in 2001 een verplichte ‘modal shift’ wilde opleggen; een voornemen welke overigens volledig faalde. De overheid kan gewoonweg, om vele redenen,verladers niet voorschrijven welke modaliteit ze op welk moment willen inzetten. Daarna kwamen transportcommissarissen Barrot en Tajani ons verschillende zaken voorhouden en nu heeft de huidige commissaris Sim Kallas van het Directoraat-generaal ‘MOVE’ ook een Witboek over transport het licht doen schijnen die maar liefst, op bepaalde vlakken, een werking zou moeten hebben tot 2050!
De belangrijkste boodschap uit dit Witboek is dat Europese transportsystemen efficiënt en competitief voor wat betreft het gebruik van de middelen moeten zijn en dat er een enorme reductie van de broeikasgassen wordt aangekondigd. Voor wat betreft dit laatste: tegen 2050 zou -ten opzichte van 1990- een reductie van 60% moeten zijn behaald. We kunnen onze borst dus nat maken.
Wat zit er zoal in het vat aan voornemens op kortere en langere termijn en wat is belangrijk voor ons, als verladers:
- De vervuiler gaat zeker betalen. Eén van de middelen daartoe is de onlangs aangenomen Eurovignet Directive (ofwel de internalisatie van externe kosten), die lidstaten ruime mogelijkheden tot transportheffingen geeft. Zwakste punt: alleen het vrachtverkeer wordt op dit moment geviseerd en de personenwagens blijven vooralsnog buiten schot.
- Er wordt een grens van 300 km aangegeven voor 30% van de lading over de weg. Dit betekent dat er weer een verplichting is aangeduid welke betekent dat die 30% (hoe te controleren?) moet overstappen op spoor- of watervervoer. Kallas wil tegen 2050 eigenlijk zien dat de helft van het wegvervoer aan deze verplichting zal voldoen. Onze inschatting is dat dit eerder een dode letter in het Witboek is.
- Wagens op huidige brandstoffen in stedelijk gebied moeten tegen 2030 gehalveerd zijn. Dus grootschalige overstap naar bijvoorbeeld elektrisch aangedreven voortuigen.
- Vliegtuigbrandstoffen moeten een stuk koolstofarmer worden en ook de maritieme uitstoot wordt aan banden gelegd. Hier komt het Zwaveldecreet al om de hoek kijken waar verladers die in de Noordzee, het Kanaal of het Baltisch/Scandinavischezeegebied laten vervoeren, meer dan waarschijnlijk met een enorme transportkostverhoging zullen worden geconfronteerd.
- Het multimodale TEN-T netwerk (Trans Europees Netwerk –Transport) moet snel worden ontwikkeld zodat tegen 2030 er voldoende internationale dekking is.
- Voorts moeten er allerlei informatie- en beheersingsystemen voor de verschillende transportmodaliteiten worden ontwikkeld als ondersteunende en faciliterende hulpmiddelen.
- Europa moet wereldwijd een leider op het gebeid van transportveiligheid worden.
Deze greep uit de teksten laat ontegenzeggelijk grote ambities zien. Het Witboek geeft daartoe ook nog eens een veertigtal, in meer of mindere mate, uitgewerkte initiatieven die er toe moeten bijdragen om focus te verkrijgen. Zwak blijft dat in vele opzichten Europa niet alleen staat en het meer aangewezen is om een aantal zaken globaal en door middel van internationale samenwerking aan te pakken maar die gedachte heeft nog niet overal post gevat in de EU.
Alhoewel sommige targets nog ver weg in de tijd liggen kan het wel verstandig voor verladers zijn om alvast de gedachten te ordenen op het vlak van milieu, transportgebruik, welke dienstverleners en hoe het vervoer in te richten. OTM zal, ook via haar lidmaatschap van ESC (European Shippers’ Council), de vinger aan de pols houden en de uitwerkingen van het Witboek aan haar leden communiceren.
Maak u vandaag nog lid en geniet van dit en zoveel andere voordelen.