Promotie Binnenvaart Vlaanderen begint met een proefproject voor een versnelde opleiding van matrozen tot schipper op een binnenschip. Het initiatief gaat vandaag van start, en gebeurt in samenwerking met Syntra Midden-Vlaanderen en de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer. Hoewel de binnenvaart reeds grotendeels een gewestelijke materie is, blijft de federale overheid in ons land nog altijd bevoegd voor de algemene reglementering op het verkeer en vervoer. Daaronder valt ook het erkennen van opleidingen als onderdeel van de voorwaarden waaraan moet worden voldaan om deel te kunnen nemen aan examens tot het bekomen van een vaarbewijs of een Rijnpatent.
Met hun initiatief willen Promotie Binnenvaart Vlaanderen en zijn partners een doorgedreven opleiding bieden ter voorbereiding van het examen voor het vaarbewijs. Het is de bedoeling om finaal te komen tot een opleidingstraject dat aan een volmatroos de mogelijkheid biedt om op één jaar tijd de stap te zetten naar de functie van schipper na het slagen in het vereiste examen . Voorlopig gaat het nog om een proefproject bij een beperkt aantal kandidaten, waarna alle partners een evaluatie zullen doorvoeren.
Wie vandaag een vaarbewijs wil bekomen voor het besturen van een binnenschip moet o.a. slagen voor een theoretisch examen over de vakkennis, voorafgaand vier jaar vaartijd bewijzen.
Als één jaar vaartijd gelden 180 effectieve vaardagen in de binnenvaart. Binnen een periode van 365
opeenvolgende dagen kunnen maximaal 180 dagen als daadwerkelijke vaartijd worden meegerekend.
Dit zijn voorwaarden die gebaseerd zijn op internationale voorschriften. Een vermindering van de vereiste vaartijd is in overeenstemming met de voorschriften mogelijk wanneer de aanvrager houder is van een door de federale overheid erkend diploma ter afsluiting van een gespecialiseerde binnenvaartopleiding met praktijkstages. Syntra Midden-Vlaanderen organiseert al geruime tijd opleidingen voor binnenvaartondernemers, en doet daarbij een beroep op LeNa (‘Leren Navigeren’), de binnenvaartsimulator. Deze werd ontwikkeld met steun van de Vlaamse regering en bootst diverse zeer realistische vaar-scenario’s na op de Schelde en in de Antwerpse haven. Omdat de internationale voorschriften vooralsnog geen concrete waarderingsmogelijkheid bieden voor opleidingen op simulator kan de opleiding met LeNa op dit ogenblik nog niet door de federale overheid erkend worden ter vermindering van de vereiste vaartijd. Daarom, wordt er tijdens het proefproject enkel gewerkt met matrozen die hoe dan ook al voldoen aan de huidige voorwaarden van vaartijd.
Voor Promotie Binnenvaart en zijn partners is het de bedoeling om de doorlooptijd, de theoretische kennis, en de praktijkervaring van dit nieuw opleidingstracé op te volgen. Daarnaast wil men de praktijkoefeningen op de simulator verfijnen, en beoordelen welke vaardigheden op welke manier via LeNa kunnen worden verworven. De federale overheid zal dit opleidingstraject mee opvolgen, zodat wat nu nog een proefproject is kan uitmonden tot een voorstel van volwaardige opleiding die, zoals eerder besproken met de FOD Mobiliteit en Vervoer, zou kunnen erkend worden en geïntegreerd worden in het curriculum en de carrièreplanning van een matroos die een volwaardig vaarbewijs wil bekomen.
Nieuw bloed voor toekomst binnenvaart
Promotie Binnenvaart Vlaanderen hecht het grootste belang aan de uitbouw van opleidingen en het motiveren van jonge mensen voor het beroep. De professionalisering van de sector, de schaalvergroting van de schepen, het overschakelen op ploegwerk aan boord, de toenemende technische kennis en certificaten die vereist zijn om met bepaalde goederen op sommige binnenwateren te varen, en niet het minst de veroudering die toeslaat in de traditioneel familiaal gerunde binnenvaartbedrijven, maken het tot een prioriteit om de opleidingen en instroom in het beroep te bevorderen.
De door Parlement, Regering en Europese Commissie onderschreven doelstelling om een groeiend aandeel van het goederenvervoer te laten gebeuren door de binnenvaart, maakt maar kans op realisatie als er ook gekwalificeerde en professioneel onderlegde jongeren worden aangetrokken en kunnen doorstromen in wat velen van hen associëren met een avontuurlijk, aantrekkelijk en wisselend beroep.