Vlaanderen dreigt een half miljard overheidsgeld te verliezen aan boetes wegens een ondermaats klimaatbeleid, zo stelt de Belgische spoorvrachtsector. Zonder een snelle en grote verschuiving naar het spoor, blijven de doelstellingen de komende decennia volstrekt onhaalbaar.
België, maar in het bijzonder Vlaanderen, dient een veel ambitieuzer klimaatbeleid te voeren. Zo niet, dreigt Vlaanderen een half miljard overheidsgeld te verliezen aan boetes. Zeker nu de EU Green Deal een bindende klimaatwet belooft.
Dit half miljard moet hoognodig geïnvesteerd worden in onze transitie economie naar een koolstofvrije samenleving. Zo niet, dan dreigen we dit over te laten aan onze buurlanden en lijden we een enorm economisch verlies.
De transitie naar een koolstofvrije transportsector met meer focus op groen vrachtvervoer moet hierbij centraal staan. Hoewel groen personenvervoer belangrijk is, mist er aandacht voor de vrachtwagens die 10% van alle CO2 uitstoot in België veroorzaken. Met het huidige beleid stijgt deze uitstoot 26% tegen 2030, dat is 35% boven de 2030 doelstelling van Parijs die met de Green Deal nog eens verhoogt naar 45% tot 50%. En dit alles ondanks de gewenste – maar hoogst onwaarschijnlijke en miljarden verslindende – elektrificatie van een kwart van onze vrachtwagens.
Er moet snel een grote verschuiving naar het spoor komen, dat 9 keer minder CO2 uitstoot. Dit is de enige manier om onze klimaatdoelstellingen haalbaar te maken.
Deze verschuiving is mogelijk indien de overheid de volgende maatregelen neemt:
- Transportbedrijven moeten worden aangemoedigd om goederen sneller van de vrachtwagen naar het spoor over te zetten. Dit kan door deze overzetkost te vergoeden en investeringen in de nodige infrastructuur (bv. kranen) te steunen.
- Spoorbedrijven moeten gestimuleerd worden om hoogfrequente verbindingen tussen havens, industriezones en terminals in te leggen.
- De kosten voor het rijden van treinen op het Belgische spoornet moeten met de helft verlaagd worden zoals in onze buurlanden.
- Infrabel moet niet alleen het spoornet te beheren maar, net als in de buurlanden, de opdracht krijgen om actief de goederenstromen op het spoor te optimaliseren.
Hoewel deze maatregelen geld kosten, betekenen ze eigenlijk een grote besparing voor ons land. Niet alleen door het vermijden van boetes, maar vooral doordat de schade die het huidige wegvervoer aan onze samenleving kost vele malen hoger ligt. Met een vrachtvervoer-specifieke investering van EUR 100 miljoen per jaar in bovenstaande maatregelen, vermijden we tot EUR 675 miljoen aan maatschappelijke kosten.
Een grote verschuiving naar het spoor is nodig én voor het klimaat, én voor het milieu, én voor de files, én voor de economie. Het is hoog tijd dat deze ingreep plaatsvindt.