Het jaar 2022 was dan ook het beste jaar ooit, enerzijds door groei en anderzijds door de aanleg van extra voorraden omwille van de uitzonderlijke geopolitieke en economische omstandigheden zoals de oorlog Oekraïne-Rusland en de energiecrisis. Dat de goederenoverslag in 2023 zou dalen, stond dan ook haast in de sterren geschreven.
Bulkhaven
North Sea Port is van oudsher een bulkhaven, ook voor 2023 blijft dit van toepassing. Wel neemt het aandeel van de droge bulk alsook van de vloeibare bulk respectievelijk met 1% af.
Droge bulk neemt ook in 2023 nog meer dan de helft van de goederenoverslag in: 53% (35,2 miljoen ton, -12 % tegenover 2022). De daling zit hem vooral bij steenkool (-27%). Het jaar 2022 was echter zeer uitzonderlijk door de aanvoer van extra voorraden naar aanleiding van de EU-sancties voor Russische steenkool sinds augustus 2022. Ook ijzererts, gips, cement, houtpellets en natuurlijke meststoffen gingen erop achteruit.
Vloeibare bulk is goed voor een aandeel van 23% (15,1 miljoen ton, -14%). De daling viel te noteren bij onder meer vloeibare petroleumbrandstoffen (biodiesel en diesel) en nafta.
Het aandeel van breakbulk bedraagt 15% (9,6 miljoen ton, -5%). Vooral de overslag van cellulose nam af.
Opmerkelijk is dat het aandeel van containers in de totale goederenoverslag sinds 2019 status quo op 3% blijft (2,2 miljoen ton, -6%).
Het segment ro/ro kent een lichte stijging en neemt 6% van de totale maritieme overslag in (3,8 miljoen ton, +1%).
Uitgedrukt naar goederensoorten zien we een status quo voor de overslag van voedingsproducten, producten van de metaalindustrie, voertuigen en machines. Een daling valt te noteren bij de vaste brandstoffen (-22%, waaronder steenkool), chemische producten (-18%), landbouwproducten (-15%), ruwe mineralen/bouwmaterialen (-12%), petroleumproducten (-10%) en meststoffen (-5%).
Verenigde Staten belangrijkste handelspartners
Net zoals in 2022 zijn de Verenigde Staten de belangrijkste handelspartners (5,4 miljoen ton). De handel nam weliswaar met 13% af, maar in 2022 was die wel ruim een kwart gegroeid. Groot-Brittannië neemt de tweede plaats in (4,7 miljoen ton, -9%), Brazilië de derde (4,5 miljoen ton, -8%) gevolgd door Canada, Zweden, Rusland, Noorwegen, Finland, Australië en Frankrijk.
Als gevolg van de EU-sancties nam de handel met Rusland met -42% verder af. Het land zakt van de tweede naar de zesde plaats. In 2022 was de handel met Oekraïne al gehalveerd, in 2023 gebeurde dat nog eens.
Europa is goed voor 56% van de handel (-1%), Zuid-Amerika voor 15% (+1%), Noord-Amerika voor 14% (-1%). Afrika neemt 7% van de handel met North Sea Port in (status quo), Azië 4% (status quo) en Oceanië eveneens 4% (+1%).
In 2023 bedraagt de verhouding import-/export 71%-29% (in 2022 was dat 72-28%).
Daan Schalck, CEO North Sea Port: “Na het boerenjaar 2022 laat de impact van oorlogen, de energiecrisis en hogere prijzen voor grondstoffen reeds een jaar lang zijn sporen na. In de nasleep van de Brexit en de coronacrisis wist de goederenoverslag zich meer dan gewoon te herstellen. Dit is momenteel met de huidige crisissen helaas niet het geval.”
Binnenvaart positief voor vervoer containers, ro/ro en breakbulk
De overslag via binnenvaart ervaart minder impact van de veranderende wereld. Deze overslag kwam in 2023 uit op 61,5 miljoen ton. Dit betekent een daling van (maar) 5% (3,1 miljoen ton) ten opzichte van 2022, wat toen voor de binnenvaart weliswaar een tweede recordjaar op rij was.
Positief is dat de overslag van containers via binnenvaart met 40% stijgt tot 2,6 miljoen ton. De inspanningen om dit transport te bevorderen kennen geen gevolgen van de economische en geopolitieke ontwikkelingen. Ook opmerkelijk is de overslag van rollend materieel (ro/ro): die verdubbelde tot 0,1 miljoen ton, waar dat door de band 50.000 ton bedraagt. En breakbulk stijgt ook verder: met 21% tot 4,2 miljoen ton, en dit reeds na een stijging van 40% in 2022.
Omgekeerd, vloeibare bulk krimpt met 7% tot 32,4 miljoen ton en droge bulk met 8% tot 22,2 miljoen ton.
De verhouding import-export blijft ongewijzigd op 41% – 59%.
Blijvende impact
Met een overslag via zeevaart van 65,9 miljoen ton en via binnenvaart van 61,5 miljoen ton registreert North Sea Port in 2023 een totale overslag van 127,4 miljoen ton tegenover 138,1 miljoen ton in 2022. Dat maakt dus 10,7 miljoen ton minder overslag tegenover het recordjaar 2022.
Gedurende het hele jaar 2023 lieten de wereldwijd afgenomen vraag, stijgende energieprijzen en geopolitieke spanningen in Europa en het Midden-Oosten zich voelen in de goederenoverslag van North Sea Port. Deze impact was reeds half vorig jaar te merken en werd ook na negen maanden en nu dus na een jaar bevestigd. Er zijn momenteel weinig tekenen dat dit snel anders zal zijn.